Kendinizin Koçu Olmak

Özellikle ülkemizde son yıllarda sıkça duymaya başladığımız "Koçluk" kelimesinin farklı kullanımları ve yorumları var. Koçluk gerçekten hassas bir konu ve doğru yorumlamak önemli.

Size güzel bir haberim var. Sizinle daima yürüyecek güvenilir bir koç arıyorsanız, önce aynaya bakabilirsiniz. Çünkü sizi sizden başka kimse bu kadar iyi tanıyamaz. Bu yüzden kendinizin koçu olmak hiç de zor değil.

Bunun için ihtiyacınız olan şey ise bir adet “siz”, kendinize karşı dürüstlük ve biraz da disiplin!

Kendinizin koçu olmak için ilk önce:

·      Kendinize “objektif ve profesyonelce” yaklaşın.

·      Kendi kendinize verdiğiniz ve başarınızı engelleyen negatif mesajlarla aranıza mesafe koyun.

·      Kararlarınızı kendiniz yönetin ve sizi ulaşmak istediğiniz başarıya götürecek “hedefler” koymaya başlayın.

·      Sağlığınızı fiziksel, mental ve ruhsal) kontrol altında tutun.

·      Kendinize cesaret verin, motive edin ve kararlarınızı her ne olursa olsun destekleyin.

Bu maddeleri iyice içselleştirdikten sonra adımları tek tek inceleyelim:

1.     Doğru Sorular Sorun 

Google bir koç olsaydı muhtemelen “Bu neden başıma geliyor?” diye aramaya çalıştığınız soruyu “Hayatım nasıl daha iyi olabilir?” diye değiştirirdi.


Tam da bu yüzden “Neden?” sorusuna takılmaktan vaz geçin ve artık “Nasıl?” sorusunu sormaya başlayın. Çünkü başınıza gelenin neden olduğuna takıldığınız sürece asla ileriye adım atamaz ve problemde takılıp kalırsınız. 

Yapmanız gereken bir an önce mevcut durumun “Nasıl” daha iyi olabileceğine odaklanmanızdır.

2.     Kör Alanlarınızın Farkına Varın

Kör alan dediğimiz bölge, dışarıdan görünen ancak bizim göremediğimiz özelliklerimizin oluşturduğu bölgedir. Bu alanda neler olduğunu keşfetmek için yapabileceğiniz çok fazla şey var.

Örneğin; sizi yakından tanıyan veya yeni tanımaya başlayan insanlardan, sizin için ne düşündüklerini sorarak başlayabilirsiniz. En sevdiğiniz kahramanların veya idol olarak gördüklerinizin size en cazip gelen özelliklerini listeleyip bunların kaçının kendinizde olduğuna bakabilirsiniz. İnanın sonuçlara şaşıracaksınız.

3.     Yol Haritası Oluşturun

Hedefinize ulaşmak için yola nereden çıkacağınızı, hangi güzergahı takip edeceğinizi, nerelerde molalar vereceğinizi, hedefe ne zaman varacağınızı bilmek, o hedefi ulaşılabilir kılacaktır.

Yeni bir proje üzerinde çalışırken işin tamamını ele alırsanız “bu iş nasıl bitecek?” diye kara kara düşünmeniz kuvvetle muhtemeldir. 

Oysa ki hedefe ulaşmak için projeyi parçalara bölüp, adım adım ilerler ve her bir bölümü birer alt hedef olarak belirlerseniz, proje teslimini yaparken “tüm bunları ben mi yaptım?” diyeceksiniz. Muhtemelen siz farkında olmadan hayatınızda benzer durumlar başınıza gelmiştir.

4.     Hedefinizi Belirleyin ve Netleştirin

Kendinize bir hedef belirlemek kadar önemli olan şey, o hedefi netleştirmektir. İstediğiniz şeyleri elde edemeyebilirsiniz. Bunun sebebi, istediğinizi zannettiğiniz ama içsel olarak istemediğiniz şeyler olabilir. Bunu keşfettiğiniz anda sonuca ulaşmak için önemli bir adım atmış olursunuz.

Örneğin;

Hedefiniz gerçekten yaza kadar 10 kilo vermek mi?

Yoksa giymeyi çok istediğiniz o kıyafetin içine girebilmek mi?

Burada önemli olan, o kiloları ne için vermek istediğinizi, yani altında yatan nedeni ortaya çıkarmaktır.

Bunun için basit bir sistem kullanabilirsiniz. Biz buna “EXACT Model” diyoruz.

Exciting (Heyecan Veren)

Hedef cümlesi sizi heyecanlandırmalı, teşvik edici olmalı.

Assessable (Ölçülebilir)

Ölçülemeyen bir amaç hedef değil, hayaldir. Hedefin ölçülebilir olması, hedefe ne kadar yaklaştığınızı ve ne zaman ulaşacağınızı anlamanızı sağlar.

Challenging (Meydan Okuyan)

Genelde potansiyellerimizin altında hedefler belirleriz. Sınırlarımızı aşabilmek için ise aşağıdaki soruları sorabiliriz. Bu, kuruntularımıza mantıklı açıklamalar getirecek ve onların gerçekten biri kuruntu olup olmadığını anlamamıza yardımcı olacaktır.

•       Eğer bütün engeller kalksaydı hedefim ne olurdu?

•       En kötü ne olur?

•       Gerçekten ne istiyorum?

Meydan okuma sonunda, pozitif ve gelişime odaklanmış olmanız sağlanır.

Time Framed (Süreli) 

Hedef cümlesi akılda kalmalı, kısa ve öz olmalıdır. (Tıpkı hit olmuş bir şarkı sözü gibi!)

İdeal süre 12 haftadır. Bir kişinin eski bir alışkanlığı bırakması 6 hafta, yeni bir alışkanlık edinmesi 6 hafta sürer. Ayrıca motivasyonunuzu canlı tutar.

Eğer hedefiniz uzun vadeli ise, üçer aylık alt hedeflere bölebilirsiniz. (Büyük projenizi gerçekleştirmek için onu bölümlere ayırdığınız gibi)

Örnek cümle; “Yaza kadar 10 kilo vermek istiyorum” yerine “5 Ağustos’ta tatilimde, beş kilo vererek aldığım mavi bikiniyi giyiyorum” gibi olabilir.

5.     Planlar Oluşturun

Oyun tahtasındaki taşları hareket ettirmeden önce, stratejik olarak doğru şekilde konumlandırmak ve dizmek gerekir.

Haritadaki her adımın birbirini takip eden adımlardan oluşması, net olması, 3 – 9 maddeden oluşması ve sizi mutlaka harekete geçirmeye teşvik etmesi önemlidir.

Hedef cümlemizi hatırlayalım: “5 Ağustos’taki tatilimde, beş kilo vererek aldığım mavi bikiniyi giyiyorum”
Bunun için hangi adımları atmam gerekir?

·      Diyete başlamalıyım.

·      Spora başlamalıyım.

·      Yeme alışkanlıklarımı düzene sokmalıyım.

·      Tüm bu yapacaklarımı düzenli yapmak için haftalık ve aylık bir plan yapmalıyım.

6.     Harekete Geçin!

Bir yol haritası oluşturmak, netleştirilen hedefe ulaşmanın ilk adımıdır. Aksiyon planı yaparak harekete geçmek ise hedefe varmak için o yola çıkmaktır.

Şimdi de sırada işin en güzel tarafı, yani planlarımızı gerçekleştirmek için harekete geçme adımı var!

Hedefe ulaşmak için neler yapmamız gerektiğini bir önceki adımda belirlemiştik. Şimdi de her bir maddeyi uygulamak için neler yapacağımızı netleştiriyoruz. Bunun için de yine kendimize sorular soruyoruz.

Örneğin; “Spora başlamalıyım” demiştik. Peki yapmaktan sıkılmayacağımız, en çok keyif aldığımız spor nedir? Salonda çalışmak mı yoksa sahilde yürüyüş yapmak mı daha keyifli olur? Bunu haftada kaç kere yapabilirsiniz? Hangi saatlerde yapabilirsiniz?

Tüm bunların cevabını madde madde belirledikten sonra ise artık işe koyulma vakti.

Unutmayın, siz kendinize karşı ne kadar dürüst olursanız ve hedeflerinize ulaşmakta ne kadar kararlı olursanız, ulaşılması en zor görünen hedefler de o kadar kolay olur.